Trening Słuchowy wg Johansen (IAS)

O ile klasyczny trening uwagi słuchowej wg. metody A.A. Tomatisa realizowany jest w oparciu o zestaw stacjonarnego sprzętu a sama terapia przebiega w specjalistycznym gabinecie pod nadzorem i kontrolą przeszkolonego terapeuty, o tyle Indywidualna Stymulacja Słuchu (IAS) należy do grupy oddziaływań terapeutycznych realizowanych w warunkach domowych zgodnie z przygotowanym, indywidualnym programem. Nie jest w tej formie terapii wymagany specjalistyczny sprzęt. Trening słuchowy wg Metody Tomatisa prowadzony w krótkim okresie charakteryzuje się dużą intensywnością. Natomiast domowy program treningu słuchu - Johansen IAS, prowadzony w optymalnym klimacie domowym jest odpowiedni dla dłuższej i łagodniejszej terapii. Wymaga jednak dużo większej dyscypliny i konsekwencji w realizacji programu terapeutycznego jeśli oddziaływanie ma przynieść oczekiwany skutek.
 
Co do samej istoty metoda Johansena jest zbliżona do metody Tomatisa, a w wielu miejscach korzysta z osięgnieć i założeń francuskiego prekursora. Różni się jednak sposobem realizacji samego procesu terapeutycznego.

Spis treści

  1. Wstęp do metody
 
 

Wstęp do metody


Johansen Indywidualna Stymulacja Słuchu (IAS) została stworzona przez dr Kjelda Johansena – duńskiego nauczyciela i psychologa. Oparta jest na specjalnie nagranej na syntetyzatorze muzyce. Muzyka ta jest skomponowana tak, aby obejmować swoim zakresem różne częstotliwości potrzebne do stymulacji słuchowej. Słuchana jest w domu przez słuchawki przez 10 minut dziennie. Popstępy są kontrolowane co 4-10 tygodni (w zależności od wieku), wtedy podejmowane są decyzje o ewentualnych zmianach płyt CD. Cały program trwa 6–18 miesięcy – dzieci najczęściej potrzebują 9–10 miesięcy. Każde dziecko otrzymuje indywidualny program, który będzie najlepiej pasował do jego możliwości słuchowych i możliwości do nauki.

Jak słuchamy Johansen CD?
  • 10 minut codziennie,
  • stały w ciągu dnia czas słuchania w cichym spokojnym miejscu,
  • w czasie słuchania nie jemy, nie czytamy, nie oglądamy telewizji, nie rozmawiamy i nie gramy aktywnie w gry,
  • podczas trwania treningu nie słuchamy innej muzyki przez słuchawki,
  • słuchamy będąc zrelaksowanym,
  • wiele dzieci chętnie słucha w łóżku,
  • przy problemach z utrzymaniem uwagi może pomóc: malowanie, układanie łatwych puzzli, klocki Lego, plastelina, przytulanka.

Lateralizacja – asymetria czynnościowa prawej i lewej strony ciała ludzkiego, która wynika z różnic w budowie i funkcjach obu półkul mózgowych. Ogólnie przyjęto, że lewa część mózgu kontroluje prawą stronę naszego ciała i odwrotnie, kiedy lewe ucho rejestruje dźwięk to jest on najpierw, przede wszystkim rejestrowany w prawej półkuli mózgowej. Wizualny obraz z prawych częsci pól widzenia każdego z oczu będzie dekodowany w lewej półkuli mózgowej. Kiedy u osoby praworęcznej prawa ręka wykonuje ruch jest to kontrolowane przez lewą półkulę.
 
Rozwój słuchowej lateralizacji:
  • od 4–5 roku życia większość dzieci wykazuje preferencje prawego ucha podczas słuchania mowy,
  • rozumienie wyrazów jest wspomagane przez ułożenie głowy względem dźwięku, pozycję i lokalizację dźwięku przez co jest wzmacniana i organizowana integracja prawej i lewej półkuli,
  • 4, 5, 6–cio letnie dzieci wykazują aktywność prawej półkuli dla rozumienia całych wyrazów. Starsze dzieci aktywują lewą półkulę, aby dekodowanie słuchowe było szybsze, a znajomość wyrazów i dźwięków większa.

Osoby z preferencją lewego ucha słyszą lepiej jak coś jest powiedziane (np. intonacja) niż co jest powiedziane. Osoby z preferencją prawego ucha są bardziej nastawione na treść tego czego słuchają.

Mieszana lateralizacja słuchowa:
  • znaleziono wiele związków między mową i czytaniem a prawidłowością zapisu w grupie osób, u której występowała różna dominacja ręki i ucha,
  • stwierdzono, że więcej problemów z czytaniem miały grupy uczniów leworęcznych i ci uczniowie, u których występowały problemy z preferencją lub niepewną preferencją lewego ucha,
  • nie stwierdzono problemów z czytaniem u uczniów z lateralizacją prawostronną i jasną dominacją prawego ucha.

Zmiana lateralizacji:
  • jeśli zmusimy dziecko do używania niewłaściwej ręki może to być przyczyną powstania wielu problemów,
  • osłabienie słuchania prawym uchem podczas krytycznego okresu czasu może wywołać zmianę preferencji ucha na ucho lewe,
  • tylko 5 db różnicy wystarczy aby wpłynąć na zmianę dominacji ucha – dalsze zmniejszenie głośności w prawym uchu może prowadzić do dominacji lewego ucha,
  • zmiana lateralizacji w dzieciństwie może prowadzić do powstania problemów.

Kjeld Johansen był zdania, że są różnice w funkcjonowaniu prawego i lewego ucha. Sądził, że można podnieść wydajność słuchowej stymulacji poprzez dokładne działanie na problematyczne obszary (zgodnie z wynikami audiogramu). Wierzył, że poprzez stymulację specyficznych obszarów można zredukować nadwrażliwość słuchową.
 
 
© Praksja. Wszelkie prawa zastrzeżone. Projekt i ilustracje: Maja Tywonek

Praksja – Izabella Tywonek, ul. Starościńska 10/12 lok. 41,  02-516 Warszawa, NIP: 521-130-88-90 
Rachunek firmowy, PKO BP S.A. 37 1020 4900 0000 8302 3521 8730, Kod BIC(SWIFT): BPKOPLPW